Elektrikli ürün veya elektronik eşya denildiğinde aklımıza küçük ev aletleri bilişim- telekomünikasyon tüketici ve aydınlatma donanımları, elektrikli veya elektronik aletler, oyuncaklar ve tıbbi cihazlar geliyor. Ülkemizde tüketici bilinci, basın yayın organlarında çıkan tüketici haberleri ve sosyal medyanın da etkisiyle son yıllarda hızla gelişiyor. Fakat tüketiciler, herhangi bir ürün değiştirme veya geri iade etme sürecinde bazı yasal ve teknik ayrıntıları bilmediği için sıkıntı ve problemler yaşayabiliyor. Günümüz tüketicileri, Tüketici Kanununa göre çok sıkı bir biçimde koruma altına alınmıştır. Tüketiciler ister internet üzerinden alışveriş olsun ister kapıdan isterse fiziki alışveriş olsun satın aldığı her türlü elektronik şikayetleri veya memnuniyetsizliğinde o ürünü 7 gün içerisinde hiçbir gerekçe ve mazeret göstermeden iade edebilir. Bu ürünün iade sürecinde en önemli konu özellikle kapıdan veya internet üzerinden alışverişte herhangi bir eşya veya elektronik şikayetinde firmaya gönderilmesi gereken ihtarnamede yasal hakkın kullanılma süresinin geçirilmesidir. Halk arasında bilinen tabiriyle ‘’uyarı belgesi’’ olarak adlandırılan, ihtarnamedir. Tüketiciler satın aldığı ürün veya hizmetle alakalı değişim, iade gibi isteklerini firmaya ihtarname veya iadeli taahhütlü posta ile göndererek tüketici yasasından doğan kanuni hakkını kullanabiliyor. Fakat bu hakkın belirli bir süre içinde kullanılması gerekiyor. Bu kurala uymayan ve mağduriyetini kanıtlayamayan birçok tüketici ise para iadesi, ürün değişimi, ayıp oranında indirim gibi haklarından mahrum kalıyor. Kaymakamlıkların bünyesinde faaliyet gösteren tüketici sorunları hakem heyetleri ihtarname süresini geçiren tüketicilerin talebini işleme koyamıyor. Bu nedenle hukuksal girişimlerde bulunabilmek için ihtarnamenin en kısa zamanda firmaya gönderilmesi gerekiyor. Ayrıca tüketici satın aldığı bir ürünle ilgili şikayeti, ürünü teslim aldığı tarihten itibaren 30 gün içinde ayıbı (kusuru) satıcıya bildirebiliyor. Tüketici böyle bir durumda ise dört adet seçimlik haklarından birini kullanabilir. Peki nedir bu seçimlik haklar? Bedel iadesi, sözleşmeden dönme, malın ayıpsız olanıyla değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi haklarını kullanabiliyor. Bu seçimlik hakları tüketici kendisi seçiyor. Satıcı veya hizmet sağlayıcının hiçbir dayatması olamaz. Örneğin, tüketici bir LED TV satın alıyor. Fakat ürün geldikten sonra ekranda piksel hatası veya çizik olduğunu fark ediyor. Ancak bugün yarın değiştiririm diyerek 30 gün süresini doldurmuş. Eğer bu tüketici, ayıbı fark eder etmez ihtarname çekseydi yetkili firma hemen LED TV‘yi yenisiyle değiştirmek koşuluyla geri alacak veya para iadesi yapacaktı. Bu 7 günlük süre bitiminde ilgili firmaya ihtarname gönderdiği için bu elektronik ürünün onarımını isteyecek. Peki tüketici firmaya ihbarname çekerken nelere dikkat etmelidir? İhtarname tüketicinin şikayetini açık ve net bir şekilde yazmasıyla oluşuyor. Bunun yanında satın alınan ürünün ismi, cinsi, alındığı tarih ve tüketicinin iletişim bilgilerini de eksiksiz yazması gerekiyor. Ayrıca tüketici talebini açık bir şekilde dile getirmelidir. Eğer para iadesi istiyorsa bunu yazmalıdır. Bunu yazmazsa firma ürünü onarma olarak yorumlar ve tamir ederek gönderebilir. Problem, şikayet ve istekler açık ve net bir şekilde belirtildikten sonra ihtarname, yetkili firmaya faks veya posta yoluyla gönderilir ve çıktısı/alındısı saklanır. İlgili firma ya da kişi, ihtarnameye cevap vermediği takdirde şikayetçi, Tüketici Hakem Heyetlerinde veya Mahkemelerinde dava açma hakkına sahiptir.
